حسن فتحی از ساخت سریالشهرزاد می گوید
قصه اصلی داستان «شهرزاد» بر اساس قربانی شدن خیلی از موارد در هر فاجعهای سیاسی است و یکی از مظلوم ترین قربانیها عشق است. حسن فتحی کارگردانی است که تا به حال بیش از نیمی از آثار وی مربوط به حوزه تاریخ است و یا اگر این اتفاق در داستانهایش نیفتد، به نوعی تاریخ را در دل داستانها میگنجاند.
یادآوری سریالهایی چون: شب دهم،میوه ممنوعه، مدار صفر درجه، پهلوانان نمیمیرند، همگی گواه این مطلب است که فتحی علاقه خاصی به حضور در این ژانر دارد.با وی درباره ساخت آثار تاریخی و لزوم نمایش آن برای مردم امروز به گفتوگو نشستیم.
علاقه شما به آثار تاریخی از کجا نشات گرفته است؟
-علاقه من به تاریخ از دغدغههایی نشات میگیرد که به مسایل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی این سال های جامعهام مرتبط میشود. تصورم بر این است که مردم ما برای این که در یک سربزنگاههایی چیزهایی را تکرار نکنند، لازم است تاریخ گذشته را مطالعه کنند. تاریخ گذشته ما بخصوص تاریخ یکسد ساله اخیر امکان بسیار مناسبی برای این است که درک عمیق تاریخی برای مردم اتفاق بیفتد تا در آینده و امروزشان بر اساس خرد جمعی و عقلانیت بیشتری عمل کنند.
مطالعه کتابهای تاریخی و سرگذشت افراد مختلف تاریخ،تا چه میزان برایتان اولویت دارد؟
-هر بار که به تاریخی هر کدام از شاهان ایرانی در دورههای مختلف صفویه، قاجار، یکسد ساله اخیر، چهار سد سال گذشته و … رجوع میکنم، آنقدر نکات عجیب و غریب و درس آموزی میبینم که گاه فکر میکنم اگر روح جمعی جامعه ما این برهههای تاریخی که از 500 سال پیش شروع شده را به خوبی مطالعه کنند،شاید ما در ادامه زندگیمان دچار اشتباهات و بحرانهای کمتری شویم و به درک و تفاهم عمیق تری نسبت به نوعیت انسانی، هویت ملی و فرهنگیمان برسیم و در همین راستا گرفتار خیلی از مسایل عجوز و لایجوز سیاسی و روزمره که متاسفانه خیلی از افراد گرفتارشان بودند، نشویم و سعی کنیم تا درک روشنی از گذشته خود داشته باشیم تا به تعبیری چراغی برای حرکت درستمان در آینده باشد.
فکر میکنید آشنایی مردم ما با تاریخ کشورشان چقدر ضرورت دارد؟
-ضرورت آشنایی کلیت جامعه با خویشتن تاریخی خود به حدی اهمیتی دارد که اگر سدها فیلم سینمایی تاریخی و دهها سریال تاریخی هم ساخته شود باز هم کم است،اما در این میان امیدوارم آثاری که ساخته میشود تاریخ را تحریف نکند و بر مبنای آنچه در واقعیت تاریخ و گذشته ما روی داده است،بدون خوشامد و بدآمد آن گروه و این دسته و جناحهای مختلف ساخته شوند و طوری باشند که آنچه در واقعیت اتفاق افتاده است را پیش روی مردم و مخاطبان قرار دهیم. این موضوع در مورد نسل جوان ما که خیلی نیازمند آشنایی با تاریخ گذشته و خویشتن تاریخی خود هستند،مصداق بارز دارد.
حسن فتحی و شهاب حسینی
خیلیها دوست دارند تا بدانند چرا در اغلب آثار تلویزیونی شما تاریخ نقش پر رنگی دارد؟
-در وجود هر کدام از ما ایرانیها یک منِ تاریخی وجود دارد که گاه خودمان از وجود این منِ تاریخی در کالبد خود بی خبریم و گاه این منِ تاریخی در یک سربزنگاههای وجودی، روحی و روانی ما رفتارهایی را باعث میشود که شاید بعد از انجام آنها بسیار تعجب کنیم. ما ایرانیها معمولا موجودات بی قراری هستیم و دل آشوبه داریم و برای مثال اگر چهار اتفاق خوب برایمان بیفتد مدام نگران این هستیم که نکند بعد از اینها یک اتفاق بد برایمان بیفتد.
فکر میکنید این ها از کجا میآید؟
اگر به طور دقیق در این زمینه جستجو کنیم متوجه میشویم که همه اینها از همان خویشتن تاریخی ما میآیند و خویشتن تاریخی ما در حقیقت مجموعه ژنهای فرهنگی نیاکان ما است که در وجود هر کدام از ما نهادینه شده است.در خویشتنِ تاریخی ما به طور ناخودآگاه تمام تجربههای تلخ و شیرین نیاکان ما انباشته شده است. تمام آرزو، ترس، اضطراب، لحظات و تجربههای تلخی که در طول تاریخ داشتند و هم چنین لحظات شیرین و کوتاه اندک و کوتاه. تمام اینها ذخیره خویشتنِ تاریخی ما هستند که جمع شده است و فکر میکنم برای غلبه بر بحرانهایی که جامعه امروز ما به آنها دچار است از جمله بحرانهای سیاسی،فرهنگی،هویتی توجه هر فرد به خویشتن تاریخی خود به غلبه بر این موضوع میتواند کمک دوچندانی داشته باشد تا به یک قرار آرامش و به نوعی فرهیختگی جمعی و اجتماعی در جامعه برسیم.
شما مدتی است که با سریال «شهرزاد» پا به عرصه نمایش خانگی گذاشتید.فاصله از تلویزیون باعث تمایل شما به سمت شبکه نمایش خانگی شده است؟
-هنوز هم از سمت تلویزیون پیشنهاد ساخت سریال دارم،اما به این دلیل که خودم بعد از سالها دوست داشتم تا در شبکه نمایش خانگی سریالی را کارگردانی کنم، به این سمت آمدم و در این رسانه سریالی را کارگردانی کردم.
در ساخت سریال در شبکه نمایش خانگی کدام عنصر برایتان اولویت داشت؟
-همیشه دغدغه این را داشتم که اگر میخواهم سریالی را در بخش خصوصی بسازم، قصه آن جذابیت لازم را دارد یا خیر؟ چراکه همیشه معتقدم در رسانهای مثل شبکه نمایش خانگی عنصری به نام داستان، مهمتر از سایر عناصر است و بیشتر میتواند مردم را جذب خود کند. در مورد سریال «شهرزاد» هم باید بگویم زمانی که دیدم قصه خوبی پیش رویم هست، اقدام به ساخت آن کردم.
بعد از اتمام ضبط سریال «شهرزاد» قصد ساختن اثری دیگر را چه در تلویزیون و چه در شبکه نمایش خانگی دارید یا خیر؟
-حقیقت این است با تمام دلبستگی که به این سریال دارم، اما به شدت خستهام و بعد از ساخت این سریال دوست دارم مدت طولانی را استراحت کنم تا انرژی بیشتری برای ساخت آثارم داشته باشم.
حسن فتحی در نمايى از پشت صحنه شهرزاد
حرفهایی درباره ادامه دار بودن سریال «شهرزاد» در سه فصل وجود دارد، در این باره بفرمایید.
-از همان ابتدا که این سریال را کلید زدیم،به ادامه دار شدن «شهرزاد» فکر کردیم، اما همه چیز بستگی به استقبال مخاطب دارد. ضمن اینکه برای هر فصل از این سریال تعداد 26 تا 30 قسمت را در نظر گرفتیم.
در سریال «شهرزاد» شما اشاره مستقیمی به موضوع کودتای 28 مرداد داشتید،چرا؟
-بله اما در این سریال به مسایل سیاسی کودتا ورود زیادی نداشتیم و بیشتر داستان عشق چند جوان را در آن فضای ملتهب سیاسی نشان دادیم و درباره تاثیر مخربی که اوضاع سیاسی بر سر عشقهای آن دوران آورده صحبت کرده و نشان دادیم چگونه در یک فضای سیاسی غبار گرفته ممکن است عشقها به نفرت تبدیل شود. قصه اصلی داستان «شهرزاد» بر اساس قربانی شدن خیلی از موارد در هر فاجعهای سیاسی است و یکی از مظلوم ترین قربانیها عشق است.
اگر سریال «شهرزاد» از تلویزیون پخش میشد،ممکن بود در میزان مخاطب تاثیر داشته باشد؟
-از همان ابتدا که تصمیم گرفتم تا سریال «شهرزاد» را در شبکه نمایش خانگی تولید کنم و حتی الان دیگر به این موضوع فکر نمیکنم،چراکه راهی که بر آن استوار بودم را رفتهام و معتقدم فردی که حین مسیر سرش را بی موقع بچرخاند،روح وی با او همراهی نخواهد کرد. من هم در همین مسیری که انتخاب کردم سعی میکنم به راهم ادامه داده و به نحو احسن کار خود را به سرانجام رسانم.
در شبکه نمایش خانگی چه محدودیتهایی پیش پایتان بود؟
-محدودیت در همه جای دنیا و برای هر کاری وجود دارد،اما در هر مکانی با توجه به شرایط آنجا متفاوت است. ما هم برای ساختن سریال «شهرزاد» محدودیت داشتیم،چراکه سلایق و ادعاهای تاریخی متفاوت است.
توضیحی که بتواند به ما در رفع لینک خراب کمک بکند. مثلا چه کیفیتی و چه قسمتی از این سریال مشکل خرابی دارد.